DENİZCİLİK

Dünyanın en zor ve en zevkli mesleklerinden biridir, denizcilik. Çok kısa bir süre de olsa içinde bulunduğum bu yüzen demirler, terimleri ile çeşitleri ve teknik yapıları ile ayrı birer dünya oldukları gibi, seyir esnasın da yaşanan muhteşem maceraları ile amerikan filmlerin de heyecan arayanların da fikirlerini değiştirmelerine neden olabilir.
Askeri gemiler (Donanma gemilerimiz) ülkemizin gururu olurken sivil gemilimiz de ülke ticaretine inanılmaz katkılar sağlarken, istihdam anlamında da büyük ve maddi huzura sahip bir kalabalığa neden olmaktadır.
benim gemicilik tecrübemin temeli olan tanker gemimiz TCG VAN'da yaklaşık 1,5 yılım geçti. Gayette güzel bir dönemdi, çok şeyler öğrendim. İşte TCG VAN Nam-ı diğer "A597" van gemisi su ikmal gemisidir ve donanma gemilerinin yada karadaki muhtelif birimlerin ihtiyacı olabilecek içme suyunu sağlamak için kullanılmaktadır. Bu yüzme bilen ihtiyar halen kullanılmakta olupyeri geldiğinde çok büyük gemilere su verebilmektedir. (Kendi gözümle gördüm).

Fakat Türk ve Dünya gemiciliği sanırım benim gemimden ibaret değildir. ve TCG VAN'dan daha gelişmiş daha kaliteli deniz araçları da vardır(hem askeri hem de sivil). Ama Türk tarihi sadece şimdiki gemilerden ibaret değil elbet dünya tarihinin en baba donanmalarından biride Osmanlı donanması idi tabiki. Benim fanatiği olduğum bilgi kaynaklarımdan Wikipedia der ki;

"1070'li yıllarda Anadolu'da Türk Denizciliği'nin ilk ismi Çaka Bey İzmir'de donanmasını kurmuş, daha sonra ise kızını Kılıçarslan ile evlendirmiştir.
Osmanlı Devleti'nin denizcilikle ilgilenmeye başlaması İzmit ve Gemlik taraflarının, daha sonra da Karesi ilinin alınması ile başlamaktadır. Karesi Beyliği gemilerinden faydalanılarak, Rumeli'ye geçen Osmanlı, 1390 yılında Gelibolu'da önemli bir tersane yapmıştır.
Saruhan, Aydın ve Menteşe beylikleri gibi denizde kıyısı olan beylikler, Osmanlı Devleti'nin idaresine girince, onların tersanelerinden de istifade edilmişti."
Yukarıda ismi geçen ÇakaBey'i İzmir Alsancak'ta ki Emir Çakabey Askeri limanından hatırlayabilirsiniz belki. Kendisi Osmanlı askeri denizciliğini ilk başlatanlardan olmuş ve bir çok savaşta bulunmuştur. Yine Wikipedia'dan devam edelimmi?
"Yıldırım Beyazıt zamanında büyük bir gelişme gösteren Osmanlı donanması, Sakız ve Eğriboz adaları ile Yunanistan'ın doğusuna akınlarda bulunmuştu.
Fatih Sultan Mehmed İstanbul'u alıp, burayı Akdeniz'den gelecek bir tehlikeye karşı müdafaa için, Çanakkale Boğazı'nı tahkim ederken, donanmaya da önem verdi.
Osmanlı Devleti, 27 Eylül 1538'de Barbaros Hayreddin Paşa'nın, Preveze Zaferi ile karadaki hakimiyetinin yanısıra deniz hakimiyetini de elde etmiştir."
İşte dünyanın şu anki teknolojileri kullanan donanmalarını bile hayran bırakan iki komutan, iki padişah. Fatih'in İstanbul'u alırken gemiler ile yaptıklarınıhepimiz zaten biliyoruz. ama daha önemlisi fetihten sonra şehri o ilk savunmasız döneminde tekrar geri alınmasını önemek amacıyla korumak içinde en büyük görevlerden birini yine donanma gemileri üstlenmiştir.
Gelelim bugüne, sivil gemiler büyük oranda ticaret için yapılmış olup, aslında turizm ve seyahat amaçlı olanlar bile sonuçta ticaret odaklıdır. Dolayısıyla birer fabrika olmasalarda her biri birer üretim kaynağıdır ve dünya ekonomisinin omurgasına yerleşmiştir. İşte çeşitleri;
RORO Gemileri;
Benim için özel bir yeri vardır bu gemilerin onun için bu kategoriden başladım. Eğer sivil gemicilikte çalışacak olsaydım en çok roro gemilerde çalışmak isterdim. Roro aslında araç taşıyan gemidir. Genelde talepler nedeniyle tır, kamyon veya nadiren Otobüs taşıyan gemilerdir. Yüksek yük kapasitelerine sahip bu gemilerde ki personel normal denizcilik eğitimlerinin ardından RORO eğitimi de almaktadır.

TANKERLER;

Akaryakıt, Kimyasal likitler veya benzeri sıvı taşımacılığında kullanılan ve riski en yüksek olan gemilerdir. Herhangi bir geminin yara alması yada batması gemi şirketi ve personeline sıkıntı çıkarı fakat aynı olay bir tankerde olursa bu denizlerin de kirlenmesi anlamına geleceği için tüm dünyanın sorunu haline gelir. genelde tankerler deniz üzerinde ama denize karışmaması gereken yükler ile gezerler. onun içindir ki denizciliğin en zor şartlarından biri de tankerciliktir. hem taşınan yükün gemi ile aynı anda hareket eden akışkan bir yük olması hem de kimyasal maddelerin yanıcı patlayıcı ya da eritici niteliklerinden birine veya birkaçına sahip olması nedeniyle bu araçlarda çalışmak sanırım hepsinden zordur.

Ayrıca kuruyük ve otel gemileri ile daha pek çok çeşitte gemi vardır. Ama uzatıp işi ansiklopediye döndürmeyelim. Gemicilikte herkesin bildiği iki konu vardır ki bunlar gemiciliği aslında diğer mesleklerden ve kişilerden soyutlayıp kendine özel bir duruma getirmektedir; gemicilik düğümleri ve gemicilik terimleri...
Gemicilik düğümleri;
errtnn.blogcu.com adresinde bulduğum düğümler ile ilgili sayfayı aynen kopyaladım. Zira arkadaş harika bir sayfa hazırlamış ve ciddi bir emek harcamış. Kendisinin affına sığınarak ve emeğine saygı duyarak oradaki bilgileri aşağıya ekledim. kendisine teşekkür ederim.

Anele Bağı
anele.gif MAKSADI:Halatın çımasını aneleye veya mapaya bağlamak.
YAPILIŞI:Bağlanacak halatın bağlama payı göz önüne alınarak halatın çıması anelenin üstünden bir volta alındıktan sonra, alttan gelen çımayı gemiden gelen beden üzerine 2 veya 3 mezevolta alarak çımayı beden üzerine adi piyanla piyanlamak suretiyle yapılan gemici bağıdır.

Camadan Bağı
camadan.gif MAKSADI:Yelkeni camadana vurmakta kullanılan gemici bağıdır.
YAPILIŞI:Camadan kamçıları yan yana getirilerek yarım volta alınır.Sağdaki çıma soldaki çımanın altından alınarak yapılan gemici bağıdır.

Çifte Kazık Bağı
ciftekazik.gif MAKSADI:Kazık bağının daha sağlam olmasını sağlamak.
YAPILIŞI:Bu bağın yapılışında kazık bağında olduğu gibi ilk üstten alınan volta iki defaalındıktan sonra, alttan gelen çıma ile seren üzerinde çapraz olarak üçüncü bir volta daha alınır. Aynı, çıma uzun bednin içerisinden sokulmak suretiyle yapılır.

Dülger Bağı
dulger.gif MAKSADI:Bir halatın çımasını diğer halatın bedenine veya seren ile direklerin hamaylısına (ortasına) bağlamakta kullanılan gemici bağıdır.
YAPILIŞI:Bağlanacak halatın çımasını direk üzerinden bir volta alındıktan sonra, alttan gelen çımayı direk üzerindeki bedenin arkasından, direk veya serenin önündeki bedenin de içinden geçirilerek yapılan gemici bağıdır.

Düğüm
dugum.gif MAKSADI:Denizcilikte kullanılan bağlara bazen yanlış olarak düğüm denir örneğin ;balıkçı düğümü vs. Düğüm bir bağ formudur

İzbarco Bağı
izbarco.gif MAKSADI:Gemiden sahile verilen halatın çımasına kasa yapmak.
YAPILIŞI:İstenilen kasa büyüklüğü göz önüne alınarak bir kuruz yapılır.Kasa büyüklüğünü teşkil eden doblin yaptıktan sonra çıma, kuruzun altından içeriye geçirilip uzun bedenin altından yukarıya alınarak kuruzun üstünden içeriye doğru kasa doblinin yanına getirilir, beden ve çımaların boşları alınarak bağ tamamlanır ve çıma bedene piyanlanır.

Kazık Bağı
kazik.gif MAKSADI:Bir halat çıkmasını puntel veya vardavela gibi iki tarafı kapalı demirlere bağlamak veya tente yakalarındaki inceleri vardavela tellerine veya ıskalaryalarına bağlamakta kullanılan gemici bağıdır.
YAPILIŞI:Bir halatın bağlama payı ayrıldıktan sonra seren veya direk üzerine üstten bir volta atılır.Alttan gelen çımanın seren üzerindeki bedene çapraz olarak ikinci bir volta dah atılır.Üstten gelen çıma uzun bedenin sol tarafından ve çapraz bedenin içerisinden geçirilerek yapılmış olur.

Kropi Bağı
kropi.gif MAKSADI:Yan mataforadaki vardakova halatlarının, mataforanın altına asılı tornadan geriye sıyrılmaması için tornanın önüne yapılan gemici bağıdır.
YAPILIŞI:Vardakova halatının kamçı vazifesi gören kısmının tornaya yakın bedenine bir kuruz atılır. Kamçı tarafındaki çıma bedeninin altından, etrafından bir defa döndürülerek kuruzun içerisinden geçirilmek suretiyle yapılan gemici bağıdır.

Margarita Bağı
margarita.gif MAKSADI:Kol atmış veya zedelenmiş bir halatı geçici olarak kuvvetlendirmek.
YAPILIŞI:Zedelenmiş bedenin o kısmı ortada kalmak üzere aynı beden ile sağda ve solda olmak üzere iki doblin yapılır. Sağdaki uzun beden ile sağdaki dobline, soldaki uzun beden ile soldaki dobline birer mezevolta yapılır. Doblin başları yha uzun beden üzerine piyanlanır veyahut kavelya geçirilmek suretiyle sıyrılmaları önlenir.

Sancak Bağı
sancak.gif MAKSADI:Bir halat çımasına diğer bir halatın kasasına, fırdöndüsü olmayan sancak savlolarını birbirine bağlamak.
YAPILIŞI:Bağlanacak iki sancak savlosunun çımalarından bir tanesine sol el ile küçük bir doblin kasa yapılır.Sağ eldeki savlonun çıması kasasının altından geçirilerek doblin kasa üzerinde bir volta atılır.Aynı çımayı üstteki kendi bedeninin altından geçirmek sureti ile bağ yapılmış olur.

Çifte Sancak Bağı
ciftesancak.gif MAKSADI:Sancak bağı ile aynı amaçla kullanılır daha güçlü ve emniyetlidir.
YAPILIŞI:Bağlanacak iki sancak savlosunun çımalarından bir tanesine sol el ile küçük bir doblin kasa yapılır.Sağ eldeki savlonun çıması kasasının altından geçirilerek doblin kasa üzerinde bir volta atılır.Aynı çımayı üstteki kendi bedeninin altından geçirmek sureti ile bağ yapılmış olur.

Balıkcı Bağı
balikci.gif MAKSADI:İki halatın çımalarını ve genellikle misinaları bağlamak için kullanılır.
YAPILIŞI: Eşit çaptaki iki ipin ucu ters yönde konur. Her iki ipin ucu diğerinin bedeni etrafında dödürülerek kendisinin oluşturduğu dairenin içinden uç dışa gelecek şekilde geçirilir. Her iki yönde çekilerek şıkıştırılır..
Yorum (0) :: Yorum yaz! :: Bağlantı


23/9/2007 - deniz ve kampcılık düğümleri

Resimlere tıklayarak bağlanma şekillerini görebilirsiniz.
Fiyonk Bağı
Kazık Bağı
İkili Sancak Bağı
Sekiz Bağı
Balıkçı Düğümü
Taşıma Düğümü
Sağ Sancak Bağı
Camadan Bağı
İkili Kazık Bağı
Germe Bağı
Kısatma Bağı
Sol Sancak Bağı
Hırsız Bağı
Kördüğüm
Oduncu Düğümü

Gemicilik terimleri;
BINDIRME KAPLAMA
Armuz kaplamanin biribir üzerine konularak yapilma sekli
[Bama tiriz]
BITA
Madeni babalarin bir tanesine, halat ve zincirlerin volta edilmesi için kullanilan silindirik madeni eleman
BOCURUM
Yelkenli teknelerde kiç bodoslama / kiç aynalik üzerinde bulunan direge çekilen yelken
BORDA
Su kesiminden yukarida kalan kisim
BORDA FENERI
Sancakta yesil, iskelede kirmizi olarak yakilan 112,5 açili fener
BORDA ISKELESI
Bir tekneye girip çikmak için inip kalkabilen ve içeriye alabura olabilen bir merdiven tipi [Pasarella]
BOSA/BOSA TUTMAK
Bir halat veya zincirin bedeni üzerine bosa tutarak abramak
BOS ALAMAK
Gevsek bir halati germek için fazlasini çekmek
BOS VERMEK
Halati kaçirmak
BRANDA
Eskiden yelken yapilan bir cins kumas yada kumastan yapilan ve gemicilerin hamak olarak kullandiklari yatak.
BUMBA
Yan yelkenlerin alt yakalarini germek için kullanilan bir cins seren.Yük gemilerinde yük aktarmak için ucuna palanga takilan seren
BURGATA
Halat ve zincir ebadini ölçmek için kullanilan bir ölçü
BÜKÜN
Halatin veya bir yomanin saga veya sola dogru kollarinin bükülmesi
CAMADAN
Camadan vurmak. Yelken alaninin küçültülmesi
CAMADAN BAGI
Bu küçültmeyi yapmada kullanilan bir bag çesidi
CAMADAN KALÇEALARI
Bu bagi yapmak için yelken üzerinde siralanmi ve yelkenin her iki yüzünde bulunan bagciklar.
CANKURTARAN SIMIDI
Denize düsenleri kurtarmak için çok hafif ve yüzer maddeden yapilmis, yuvarlak simit biçiminde ve bir salvoya bagli aygit.
CEVIZ
Halatlarin ucuna tutabilmek için veya süs olarak yapilan bir cins dügüm seklindeki isleme
CIVADRA
Teknenin bas tarafinda disariya dogru egik olarak uzanan sabit seren, genellikle yelkenli teknelerde floklari açmak için kullanilir.
CUNDA
Uç demektir. Direk cundasi, seren cundasi, bumba cundasi. Cunda yakasi: yelkenin seren yakalarina gelen uçlarina denir.
ÇALIM
Geminin bas ile kiçi arasinda inik meyil veya kiç tarafta su kesiminin altindaki dar kesim.
ÇAMÇAK
Teknede biriken suyu toplamak için tahtadan yapilmis bir cins kepçe
ÇARMIK
Direklerin her iki bordasina baglanabilmesi için gerilmis tel halatlar.
ÇENE
Omurga ile bodoslamamin birlestigi köse
ÇIMA
Halat, elincesi veya yomalarin uç kismi
ÇIMARIVA
Personelin tekne boyunca yanyana selamlama için dizilmesi
ÇIPO
Özellikle admiralti demirinde bedenin üst kismindan anelesinin altinda geçen kollara dik olarak baglanmis hareketli veya sabit agaç veya metal kollar.
ÇÖRDEK YAKASI
Seren yakalarinin geriye bakan kisimlari, üç köse yelkenlerdeki en üstteki pik yakasi
ÇUBUK
Ana direklerin üzerine konulan ekleme direkler
DABILBATIM
Gemilerin karinasi yirtildiginda teknenin su almamasi için postalarin iç tarafina ikinci bir kaplama konur ki, bu iki kaplama arasindaki double-bottom denir. Bu bölüm safra ve yakit deposu olarak da kullanilir.
DENIZ DEMIRI
Denizde ve rüzgarda hareketsiz kalan teknenin dalgalar borda vermemesi için bastan veya kiçtan denize attiklari koni seklindeki branda torba.
DESE ETMEK
Halatin veya zincirin iyice gerilmesi
DINGI
Bir çifte kürekle kullanilan patalya
DIREK FISTANI
Diregin güverteye girdigi veya etrafina çevrilen kusak
DOBLIN
Bir halatin iki çimasi arasindaki sarkik kisim
DOBLIN ALMAK
[Vermek, Tutmak] Bir halatin iki çimasinin gemide kalmak üzere bordadaki veya sahildeki bir babaya iki, üç kez sarilmasi
DÖKÜNTÜ
Deniz yüzeyine yakin kayalik kümeler
DÖSEKLI
Alti düz olan tekne
DIRISA ETMEK
Yön degistirmek, rüzgarin dirisa etmesi, bumbayi dirisa etmek
DÜMEN
Gemiyi istenilen yöne çevirmek için saç veya tahtadan yapilmis olup kiç tarafa monte edilen yelpaze seklindeki bir parça
DÜMEN BASLIGI
Yeke evini kusatmak - kuvvetlendirmek için dümen saftinin etrafina geçirilen maden baslik [=dümen tasi]
DÜMEN BODOSLAMASI
Kıç bodoslama
DÜMEN BOGAZI
Dümen yelpazesinden yukarida kalan kisim
DÜMEN DOLABI
Dümen yekesine baglı mekanizmasini çevirebilmek için yapilmis olan aygit.
DÜMEN DONANIMI
Dümen yekesi ile dümen dolabi arasinda kalan tel halat mekanizma, uskurlu saft ve kolar ile bunlarin geçtikleri makarali sistemin tümüne verilen isim
DÜMEN YELPAZESI
Dümenin esas ana parçası
DÜMEN ZAVIYESI
Dümen yelpaze sathinin omurga ile yapmis oldugu açi
DÜMENCI PUSULASI
Dümen dolabinin hemen önüne konulmus olan miknatisi pusula
DÜMENTASI
Yekenin dümene baglandigi en üst kisim
EGLENMEK
Bir teknenin stop ederek veya çok agir yol ile gidecegi yere varmasi
EL DONANIMI
Mekanik olan irgat gibi aygitlarin el ile çalisabilmesi için yapilmis olan donanim
EL DÜMENI
Kol gücü ile bir taraftan diger tarafa basilan dümen
EL INCESI
Bir tekneden digerine veya sahile atilan ucunda kursun bir agirligin ceviz ile kapli oldugu ve sonuçta bir halatin baglanarak gönderildigi, parekete savlosu gibi incecik bir halat
EL ISKANDILI
Elektrikli iskandil olmayan teknelerde,derinlik ölçmek için çimasina 5 kg lik bir kursun asilmis ve üzerine kulaç taksimati yapilmis olan savlo
FAÇA ETMEK
Seren yelkenlerin bir taraftan prasya oldugu halde kapatilmasi
FAÇUNA ETMEK
Badarnanin tel veya mürnel ile siki sikiya baglanmasidir.
FALAKA
Iki matafora cundalari arasinda bulunup can halatlarinin baglandigi tel halat.
FARS TAHTALARI
Agaç bir teknenin sintine üzerindeki aralikli tahtalari
FILIKA
Savas gemilerindeki kürekli veya yelkinli tekneler
FIRDÖNDÜ
Zincirin gamba almamasi için aralara konan bir eksene bagli olarak dönen iki yarim bakladan olusan kilit
FIRENGI
Güvertedeki suyun denize akitilabilmesi için yali kütükleri üzerinden bordaya açilan oluklu delikler
FLADOR
Çarmihlarin gerilmesi için kullanilan sistem
FLAMA
Üç köseli sancak
FLASA
Halati meydana getiren incecik ipler
FLOK
Bas taraf çekilen üç köse yelken
FORA ETMEK
Bir yere baglanmis olan halatin oradan çikartilmasi
[Sivil denizcilikte: MOLA]
FRISKA
Bütün yelkenleri camadan vurmaksizin kullanilabilcek dercedeki sert rüzgar
FUNDO (FUNDA)
Demirlemek için verilen komut
GABYA
Ana direk ile babafingo çubugu arasindaki çubuk veya yelken
GAGA
Demirin iki ucundaki tirnaklarin en uç kismi
GAMBA ALAMAK
Halatin veya zincirin kendi etrafinda dönmesi veya burulmasi
GENOVA
Flok yerine çekilen çok daha büyük flok
GERDEL
Gemi ve teknelerde kullanilan tahta kova
GIZ
Kiç direkteki kisa seren
GOMINA
Mil uzunlugun 1/10 = 185 meter
GÖNDER
Ince düz ve uzunca olarak çekilmis çubuklar. [Sancak gönderi, filika kanca gönderi, civadra gönderi]
GÖZ DEMIRI
Bir gemide kullanilan ana demirler
GRADIN YAKASI
Bir yelkenin yan kenarlari
GRANDI DIREGI
Birden fazla direkli gemilerdeki en yüksek direk
GULET
Brig'ten küçük iki direkli hafif armali pruvasi kabasorta armali, praçilaya benzer uskuna
GURCATA
Bir direk üzerinde çanaklik kurmak için mauna kollari üzerine omurgaya aykiri olarak yerletirilen kollar. Yelken teknelerinde direkten inen istrelyalari açmak için kullanilan kollar.
GÜVERTE
Gemilerde ve teknelerde bastan kiça kadar dösenmis tahta veya madeni platform döseme
GÜVERTE KAPLAMASI
Güvertenin kaplanmasi için kullanilan malzeme
GÜVERTE HATTI
Güvertenin bordadaki izdüsümü
HALAT
Bitkisel sentetik veya çelikten yapilmis ve bükümlenerek çesitli kollarda biribirlerine sarilmis, bükülmeye ve çekmeye uygun urgan
HALAT BOSA
Demir atildiktan sonra demirin agirligini irgat üzerinden almak için çimalari güvertedeki mapalar bagli diger uçlarinda ceviz bulunan kisa halatlar.
HAMLA
Kürek çekilirken küregin bir periyot içindeki mesafesi [Hamle]
HAMLACI
Kürekli teknelerde serdümene en yakin kürekçi
HAVUZLUK
Yelkenli veya kürekli bir teknede kiç tarafta topluca oturulacak yer.
HIRÇA MAPASI
Zincirin zincirlikteki çimasinin omurgaya baglandigi kilit
HISA ETMEK
Bir seyi yukari kaldirmak. [Hisa sancak, hisa kürek]
IRGAT
Demir almada, halatlari dolayip gemiyi yanastirmada veya karaya çekmede kullanilan, hidrolik, elektirikli, istimli veya insan kuvvetiyle çalistirilan yatay veya dikey mekanizma [Yatay ve manivela kuvvetiyle çalistirilanlar = bocurgat]
ISKAÇA
Direk ve civadralarin alt baslarin alt baslarindaki topuklarin yerine oturmasi için açilmis olan yuva
ISKANCA
Degistirmek [nöbet, vardiya, kürek]
ISKARMOZ
Kürekli teknelerde küregin baglanmasi veya oturmasi için ay veya çelik seklindeki lumbar iskarmoz denilen aygitlar
ISKOTA
Yelkenlerin iskota yakalarini kullanmak, yelkeni rüzgar ile doldurmak için halat - palanga donanimi
ISKOTA YAKASI
Kabasorta yelkenlerde altyakalar; randa, pik veya floklarda alt geri köse
IÇ OMURGA
Postalari [bir ahsap teknede] omurgaya daha siki baglamak için bastan kiça kadar uzanan ikinci bir omurga
IGNECIK
Dümenin kiç bodoslamaya baglanabilmesi için, erkek ve disi olarak konmus olan mentese yada demir sac
ISKANDIL
Denizin derinligini ölçmek
ISKANDIL KURSUNU
Iskandil salvolarinin baglandigi agir kursun - agirlik
ISKANDIL SALVOSU
Iskandil kursunlarinin baglandigi isaretli salvo
ISKARÇA
Bir liman veya koy içindeki kalabalik tekne gurubu, karisik olarak demirlemis olan tekneler toplulugu
ISKELE
Teknenin sol yarisi veya gemiye girip çikmak için kullanilan sürme veya inip kalkan merdiven
ISKELE TAVASI
Iskelelerin alt ve üstünde girip çikmada ilk basilan platform
ISPAVLO
Katrasiz kendirden yapilmis iki kollu sicim [kirnap]
ISTINGA
Yelkenleri toplamak için kullanilan selviçe [Hareketli donanim]
ISTINGA ETMEK
Yelkenleri toplamak
ISTRALYA
Direk ve çubuklarin cundalarinda bas ve kiça dogru inen sabit arma, veya teknelerin postalarini bastan kiça kadar birbirlerine baglayan kusak
ISKAMPAVYA
Harp gemilerinde personel tasimakta kullanilan motorlu büyük filika
KABASORTA ARMA
Serenleri direklere dik ve kemere istikametinde olan dört köse yelkenli arma
KALASTRA
Kuntra güvertelerin üzerine alinan filikalarin oturtulduklari agaç veya metal kürsü
KALOMA
Demir üzerinde bulunan teknelerin denizde bulunan zincir mesafesi. Bosluk ve rahatlik, tolerans, ölçülü
KALOMA ETMEK
Zincir gerektiginde daha fazla salmak, [Kaloma vermek]
KANA RAKAMLARI
Gemilerin çektikleri su derinligini göstermek için bas ve kiç dikmeler hizasina sancak ve iskele taraflara desimetre veya feet cinsinden çizilmis rakamlar. [Romen ve italik]
KANDILISA
Yelkenleri yukari kaldirmak için kullanilan halat.
Trinket ve maestra serenlerinin kandilisasi : Istrise
Gabya serenlerin kandilisasina : Manti
Flok ve randa yan yelkenlerin kandilisasina: Çördek /Mandar denir.
KAPELE MUSAMBA
Pusla, dümen dolabi, kaporta, vinç gibi kisimlarin yagmur ve günesten korunmasi için yelken brandasindan yapilmis kiliflarin geçirilmesi için verilen emir.
KAPLAMA
Postalarin üzerine boyuna kaplanan saç veya tahtalar.
KAPORTA
Gemi veya tekne içindeki kapilara ve güverteden asagi inis ve çikis merdivenlerinin üzerindeki kapali yerlere denir.
KARANFIL
Pruva ve grandi diregicundalari arasindaki tel halat
KARAVELE KAPLAMA
Içi kutrani disi armuz kaplama olan bir kaplama sekli.
KARINA
Bir teknenin su altinda kalan islak kismi (dis kismi).
KARULA YAKASI
Bir yan yelkenin direge yakin alt yakasi (kösesi).
KASA
Halatlarin çimalarina açilmayacak sekilde yuvarlak sekilde yapilan ve dikisle emniyete alinan yuvarlak büyük halkalar.
KASARA
Teknelerin bas orta ve kiç kisimlarinda güverteden daha yüksek olan güvertelere veya kisimlara denir.
KASTANYOLA
Demir zinciri akarken durdurabilmek için irgat etrafina konan demir veya çelik serit çember (bir çesit fren balatasi).
KAVANCA
Herhangi bir seyi bir taraftan diger tarafa geçirmek veya asirmak ya da bir yerden diger bir yere aktarmak.
KEMERE
Güveretenin dösenebilmesi için posta uçlarini birlestiren enine (omurgaya dik) konan kisimlardir. (yarim oalnina ÖKSÜZ KEMERE denir).
KERTE
Bir dairenin 32'de biridir. (11 derece 15 dakika).
KERTERIZ
Herhangi bir maddenin bir tekneden olan yönünü miknatisi veya cayro pusla ile tayin etmek veya ölçmek.
KERYE
Iki halti birlestirmek için veya halatin çimasina geçici kasa yapmak için [sadece madeni halatta] kullanilan civatali mengene
KIBLE
Güney
KIÇ
Teknenin geri tarafi
KIÇ BODOSLAMA
Omurgadan kiç taraf kaldirilan dik kisim [Agaç veya maden]
KIÇ GÖNDERI
Kiç tarafta sancak çekilmesi için dikilmis olan gönder.
KILIT
12,5/15 kulaç zincir uzunlugu veya iki kilit zinciri birbirine baglayan bir tarafi degirmi diger tarafi harbili bir cins zincir baklasi.
KINISTIN VALFI
Gerektiginde bir tekneye denizden su almak için su kesiminden asagiya konmus ve gerektiginde uzaktan açilip kapatilabilecek valf.
KOÇ BOYNUZU
Bas ve kiç omuzluklar ile mataforalarin üzerinde bulunan ve halat volta etmek için kullanilan boynuz seklinde iki kulakli madenler.
KOL
Flasalarin bir tarafa bükülmeisi sonucu halatta elde edilen elemanlar. Flasa gibi bütün halat boyundadirlar.
KOLTUK
Bir teknenin aborda oldugu yere sikilmasi için bas ve kiç omuzluklardan verdigi halat.
KONTRA MIZANA DIREGI
Mizana direginin gerisindeki direk
KONTRA OMURGA
Ana omurganin asinmamasi için altina konan serit halindeki parça.
KONTRA TAVLON GÜVERTE
Eski harp gemilerine ait bir güverte kati
KONTRATA MIZANA DIREGI
Kontra mizanadan sonraki kiç direk
KÖRKAPAK
Lumbuzlari içerden kapayan demir kapak
KUNTRA
Iskota yakasina baglanan iki inceden birisi iskota olarak kullanildiginda digeri kuntra olur. Kontra kontr kelimesinden gelme olup, karsi-zit-yedek anlaminda kullanilir.Kuntra omurga, bodoslama-grandi-güverte gibi Kuntra flok-kuntra mizana ve benzeri.
KURT AGAZI
Içinde halat geçmesi için güverte üzerinde bas ve kiç omuzluklarina monte edilen demir yastiklar.
KUTRANI KAPLAMA
Ahsap diagonal (çapraz) kaplama
KÜPESTE
Güverte üstündeki borda kaplamasi.
KÜREK LUMBARI
Askeri filikalarda iskarmoz yerine küreklerin oturtulduklari oyuk yerler (küpestede takazlik tahtasinda).
LAÇKA
Bosver, bosalt, bosalmis gevsemis anlaminda.
LALE HALATI
Dümenlerin denizli havalarda düsüp kaybolmamasi için dümen yelpazesinden geçip teknenin kiçina baglanan bir ince savlo.
LARMO
Floklarin açildigi istralya. ( Bazen flok larmosu da denilir).
LAVA ETMEK
Bos al ve ger anlaminda bir emir. (Bosunu al)
LAVRA DELIGI
Bir teknenin içindeki suyu askiya alip bosaltmak için açilmis delik. (Genellikle kiç tarafta havuzlugun altindaki kruzlu yerde).
LIF
Nebati halatin yapildigi malzemenin en ince parçasi
LIGA CAMADAN
Yelkeni küçült, camadana vur demektir.
LIMBO
Bir seyin bir taraftan diger tarfa aktarilmasi. (Marmara etmek sadece sivi içindir.)
LIVAR
Balikçi teknesinde baliklarin taze kalmasi için alt tarafi denizle ilgili tahta havuz.
LOÇA
Demir zincirinin akmasi için açilmis deliklere geçirilmis madeni oluk.
LOKMA
Zincirin baklalarinin ortasina takviye için konmus parça.
LUMBARA AGIZI
Gemilere girip çikilan bordada açilan dört köse kapak.
LUMBUZ
Gemideki pencerelere verilen isim.
MANIKA
Bir teknenin alt kisimlarina güverteden asagiya dogru havalandirma için konulan genis boru.
MAPA
Sabit halka.
MARTIN DEMIRI
Çipo ve kollari ayni düzeyde ve kollari da beden etrafinda dönebilen bir sistemdeki demirdir.
MASTALYA
Tahta legen.
MASTORI POSTASI
Bir teknedeki en genis posta.
MATAFORA
Teknelerde veya sahilde filika veya botlarin asilabilmesi için uçlarinda palanga bulunan aygit.
MATAFYON
Yelken ve tentelerin delik açildiginda yirtilmamasi için delik etrafinin takviye edildigi aleminyum veya halat yassi halka.
MAYNA ETMEK
Asagi indirmek (agir agir).
MEME
Demir kollarinin demir bedenine birlestigi noktanin alt kismi.
MEZESTRE
Yariya kadar indirmek.
MIL [Deniz mili]
Denizdeki uzunluk ölçüsü. (6080 feet = 1852 mt)
MIZANA DIREGI
3 direkli bir yelkenli gemide en kiçtaki direktir.
NETA
Muntazam, düzgün, tertipli veya emniyetli anlamina gelir.
NEVCET
Hamak sarilan incelere denir.
OMURGA
Bir teknenin postalarinin üzerine oturtulup baglandigi ve bastan kiça kadar devam ettigi agaç/madeni parçalardir. Genellikle küçük teknelerde yekpare olur.
OMUZLUK
Teknenin bas ve kiç tarafindaki 45 derecelik açi civarindaki istikamet.
ORSA
Yelkenleri elden geldigi kadar rüzgarin estigi tarafa yaklastirarak seyretmek. (Orsasina seyir)
ORSA YAKASI : Bir yelkenin direk tarafindaki veya rüzgar üstü tarafindaki yakasidir.
ORSA ALABANDA EGLENMEK
Rüzgari bordaya alarak, yelkenleri birbirinin aksine alip tekneyi yolundan alakoyup vakit geçirmektir.
ORSA ALABANDA TRAMOLA
Teknenin basini rüzgara alip bir kuntradan diger kuntraya geçmektir.
ORSA HALINDE
Bir teknenin mümkün oldugu kadar rüzgarin estigi cihete yakin seyredisi.
ORSA PUPA ÇEMBERI
Bumbanin cundasina yakin ve iki tarafinda da mapa bulunan madeni çember.
ORSADA KAZANMAK
Bir teknenin orsa seyrinde az düsme yapip istedigi tarafa gidiste kazanmasi.
ORSAYA KAÇMAK
Bir yelkenli teknenin devamli olarak bas tutamayip rüzgar üstüne kaçmasidir.
ÖKSÜZ KEMERE
Kemerenin ortadan kesilmis olarka yanda kalan kisimlari.
PALAMAR
Gemilerin rihtima veya iskeleye baglanmasinda halattan daha kalin yomalara verilen isim.
PALANGA
Bir halat ve anaz iki makaradan olusan kaldirma mekanizmasi
PALAVRA GÜVERTE
Eskiden harp gemilerinde toplarin bulundugu güverte
PATALYA
1-3 çifteye kadar kürekli ahsap teknelere harp gemilerinde verilen isim.
PATRISA
Çubuklarin baglanmasi için cundalarindan asagi ve geriye dogru inen ve tekneye baglanan sabit arma
PIK
Giz veya serenlerin üzerine açilmis üç köse yelken.
PIK YAKASI
Bir yan yelkeninin üst ve kösedeki yakasidir.
PIYAN
Bir halatin çimasinin açilip dagilmamasi için çomasina ispavlo veya gircila ile yapilan bir çesit dügüm sekli.
PORTUÇ
Alet edevat veya boya gibi sair seylerin saklanmasi için kullanilan dolap veya kamara gibi yerler.
POSTA
Üzerine kaplama tahtalarinin [veya saçlarin] tespit edildigi agaç veya maden egriler [kaburga]
PRUVA
Bir teknenin ön tarindan ileri istikameti.
PRUVA DIREGI
Birden çok direkli teknede ba taraftaki ilk direk.
PUNTEL
Güvertenin kuvvetlendirilmesi için alttan dikine konan destek veya güverte üzerindeki vardevelalarin tutmak için güverteye dik olarak konulan demir çubuklar.
PUSULA
Rota istikametlerini gösteren, kerteriz alip mevki konmasina yardim eden miknatisi veya cayro devvaresi ile çalisan seyir aletidir.
PUSULA KARTI
Pusula ibrelerinin üzerine oturtulmus derece veya kerte taksimati bulunan daire seklinde bir karttir.
PUSULA MIHVERI EKSENI
Pusula kartinin merkezinin oturdugu ucu sivri bir ignedir.
PUSULA TASI
Miknatisi puslalarda pirinç veya bakirdan yapilmis (manyetik etkisi olmamasi için) yarim küre biçiminde içi bos bir tastir.
PUTA
Koymak, donatmak (puta kürek).
RADANSA
Halatlarin çimalarinda kasa yapmakta kullanilan madeni halka biçimindeki malzeme
RANDA YELKENI
Yelkenli bir teknede en geriye açilan yan yelkeni.
RODA
Kullanilmamis, açilmamis nebati halat sargisi.
ROTA
Geminin üzerinde gittigi çizgi.
RUBA ETMEK
Yelkenle rüzgari basa alarak tekneyi geriletmek
RÜSVET GÜVERTE
Yolcu gemilerinde filikalarin üzerine oturtuldugu kalastralarin bulundugu güverte.
RÜZGAR ALTI
Rüzgarin estigi yönün aksi.
RÜZGAR YAKASI
Bir yelkende rüzgarin estigi taraftaki yaka.
RÜZGARÜSTÜ
Rüzgarin estigi yön.
SAFRA
Bir teknede denge saglanmasi için sintinesine konan agirlik.
SAGANAK
Rüzgarin eserken birdenbire siddetli esmesi.
SALMA
Bir teknenin rüzgara veya akintiya bagli olarak dönmesi
SALMA OMURGA
Yelkenli bir teknede içerden indirilip kaldirilan madeni veya agaç levha.
SALPA
Demirin deniz dibinden kurtulmasi, agirligini zincire binmesi.
SANCAK
Bayrak veya teknenin sag yarisi, sag tarafi
SANCAK ALABANDA
Dümenin sancak tarafa dogru en çok basilabilmesi için verilen emir.
SANCAK GÖNDERI
Kiç tarafa güverteden sancak çekmek için dikilmis gönder.
SARAVELE
Yelkenin sarilmasi için verilen komuta denir.
SAVLO
Sancak çekmek için kullanilan 1,5 burgatalik ince halat
SELVIÇE
Yelkenli bir gemi armasindaki hareketli halatlar.
SEREN
Direkler üzerinde yelken açmak için ve isaret çekmek için yatay olarak baglanmis gönder.
SEREN YAKASI
Yelkenlerin derene bagli üst kisimlari. (matafyon yakasi).
SIG SU
Denizin (genellikle sahil kismina yakin) herhangi bir kisminda teknelerin seyretmelerine uygun olmayacak sekilde az su bulunan pek derin olmayan yerlere denir.
SILYON FENERI
Gece ve karanlikta gemilerin seyir halindeyken pruva ve grandi direkleri cundalarinda yaktiklari ufkun 20 kertelik bir sahasindan berrak havada en az 5 milden görülebilen ve pruvadaki grandiye nazaran daha asagida olan fenerlerdir. (Beyaz renklidirler).
SINTINE
Bir teknenin su altinda kalan islak kisminin iç tarafidir.
SIS ISARETI
Siste seyir halindeki gemilerin birbirlerine durumlarini belirtmek üzere düdükle verdikleri isaret.
SIS KAMPANASI
Demirde veya samandrada yatan gemilerin siste mevkilerini belirtmek için çaldiklari kampana
SIYA
Kürek çekerekn tekneyi geriye itmek için verilen komut.
SOGRA [SOKRA]
Armuz kaplamada, kisa gelen kaplama tahtalarinin uçlarinin birlestigi yerdeki çizgi.
SUGA ETMEK
Vira edip sikistirmak. (Suga kastanyola, suga civata vb).
SU HATTI
Teknenin gövdesinde islak yüzeyle kuru yüzeyi arasinda meydana gelen çizgi.
SÜBYE ARMALI
Direklerinde seren yelkenleri olmayip sadece yan yelkenleri bulunan tekneler.
SÜLYEN
Yeni konan yada raspa edildikten sonra temizlenmis olan çelik veya demir saçlar üzerine koruyucu bir astar olarak sürülen genellikle kirmizi renkteki boya
SÜRME OMURGA
Salma omurga da denilebilir. [Ana omurga bedenine açilan bir yariktan asagi yukari hareket ettirilebilen tahta veya madeni levha seklindeki omurga olup yelkenliteknelerde yelkenle seyir aninda devrilmemek veya rüzgar altina düsmemek için kullanilir]
SAPKA
Direklerin üst uçlarina geçirilmis yuvarlak tabla
SEYTAN ÇARMIHI
Iki halat arasina agaç basamaklarla yapilan bordadan sarkitilan merdiven
TALVEK HATTI
Bogazlarda ortadan geçtigi varsayilan hat
TARAK GEMISI
Limanlari ve geçitleri derinlestirmek için kepçeli olarak yapilmis özel gemi
TAVA
Borda iskelelerinin altinda ve üstünde durulacak yer [Iskele tavasi]
TAVLON GÜVERTE
Çok güverteli gemilerin üsten itibaren asagiya dogru besinci güvertesi.
Eski harp gemilerine ait bir güverte kati
TAYFA
Ticaret gemilerindeki gemiciler
TENTE
Güverteyi yagmur ve günesten korumak için güverte üzeriene açilan branda veya baska bir malzememden yapilmis örtü
TENTE OMURGASI
Tentenin orta kismina ve altina konulan agaç
TERSANE
Gemi yapilan fabrika, tezgah veya sanayi merkezi
TIRENTI
Bir halatin çekilen çimasi
TIRNAK
Demirin kollarinin ucundaki tirnak seklindeki kisim
TOKA ETMEK
Bir seyi yerine kadar kaldirmak [Sancak toka etmek, isaret toka]
TRAMOLA
Yelkenle seyirde rüzgarin bir kontradan diger kontraya önce pruvanin geçmesi ile yapilan dönüs
UÇKURLUK
Bir sancagin direk veya rüzgar üstü tarafindaki yakasindaki takviye edilmesi için geçirilen beyaz renkli serit. Bu taraftaki yakaya uçkurluk yakasi ve içinden geçirilen ve iki ucunda da kanca bulunan salvoya da uçkurluk salvosu denir.
USKUNA
Pruva diregi kabasorta armali, grandi diregi sübye armali iki direkli yelkenli tekne
USTURMAÇA
Bir birinin üzerine veya rihtima yanasan teknelerin bordalarinin göçmemesi veya boyalarinin bozulmamasi için araya koyduklari agaç,i lastik, plastik veya halatlardan yapilmis olan, balon, silindir biçimindeki yastik.
VARAGELE
Iki nokta arasinda gerilmis olan kuvvetlice bir halat üzerinde hareket eden bir makaraya bagli sepet veya iskemle donanimli insan ve esya tasimak için kullanilan donanim.
VARDAVELA
Teknelerin küpestelerinde ve borda iskelelerinde personelin korunmasi için dikilmis bulunan sabit veya yatar kalkar puntellerin üzerine yatay olarak geçirilmis demir veya agaç tiriz.
VARDAVELA PUNTELI
Küpestelere konmus olan agaç veya demir sabit veya yatip kalkan punteller.
VARIL
Mancana büyüklügündeki madeni fiçi
VELEDIBARKA
Firtinali havalarda pruva ana istrelyasi üzerine açilan flok.
VELEISTRALYE YELKENI
Pruva direginden sonra gelen direk üzerine açilan yan yelkenin sereni
VELENA
Direkler arasindaki istrelyalar üzerine açilan üçgen seklindeki yelkenler.
VENTO
Bumbalari ve mataforalari bir taraftan diger tarafa dirisa edebilmek ve sabit tutabilmek için cundalarindan alinan halatlar. Bu halatlar gerekirse palangalara da baglanir.
VINÇ
Gemiye yük alip vermede kullanilan, ambar agizlarina yakin olarak konmus hidrolik - elektirk veya istimle açilan makineler.
VIRA
Vidayi, civatayi, irgat veya vinci çevirmek sarma yönünde verilen komut.
VIYA
Gemiyi veya tekneyi istenilen rotaya döndükten sonra, istenilen yöne seyredilmesi için verilen komut.
VOLTA
Bir halatin babaya veya biteye bir kez dolastirmak
VOLTA ALMAK
Halatin veya demir zincirinin biribirine dolasmasi
YAKA
Yelkenlerin köselerine ve yakalarina denir.
YAKAMOZ
Su içinde isik biriktirebilen tekhücrelilerin total yansima halinde isildamasi
YALPA
Teknenin sancaktan iskeleye, iskeleden sancaga dalgalarin bordadan alinmasi ile sallanmasi
YALPA OMURGASI
Teknelerin yalpalamasini azaltmak için karina kismina bastan kiça dogru uzunan omurga biçimindeki çikinti.
YAN YELKENLER
Yarim serenler ve gizler üzerine açilan yelkenler ile flok ve valenalar
YARIMOTURAK
Kürek çekerken ayak dayanilan agaç puntal [yatay]
YASLAMAK
Bir teknenin harket kabiliyetini kaybederek, akinti veya rüzgar etkisi ile bir rihtima veya baska bir tekne üzerine düsmesi
YEKE
Dümen basina takilip dümenin istenilen tarafa basilmasi için kullanilan demir veya agaçtan yapilmis kol.
YELPAZE
Dümenin su içindeki en genis kismi
YOMA
Genellikle kalin halatlara denir.
YÜRYA
Bir palanganin tirentisini veya bir halatin elle çekerken üzerine yatarka mola vermeksizin çekmek
ZINCIR MAKINASI
Zincirlik ile üst güverte arasinda zincirin arasindan geçtigi madeni boru.
ZINCIRLIK
Teknelerin bas tarafinda basaltinda demir zincirlerinin muhafaza edildigi yer.
ZIRH GÜVERTE
Eski zirhli harp gemilerinde mermilerin delip geçmemeis için konann çelik güverte

Yorumlar

Unknown dedi ki…
bunların hepsini senmi yaptın.....
Mehmet ÇELİKKOL dedi ki…
Yok canım daha neler. Herzamanki gibi internetten derlenmiş bilgiler ama düzyazı bölümü benim.
onları nişanlımı beklerken yazmıştımm geçen pazar :)
KATİP dedi ki…
TCG VAN ..... 1,5 yılda ben geçirdim. hangi dönemde askerlik yaptın.
Mehmet ÇELİKKOL dedi ki…
2002 - 2003 arasında TCG VAN'daydım. Çok güzeldi çağırsalar gene giderim koşa koşa. sen kaç yıllarında oradaydın.
Mehmet ÇELİKKOL dedi ki…
Bu makaleye bir güncelleme : TCG-VAN Hurdaya ayrıldı. Artık yok...
Unknown dedi ki…
Bende 2003 ve 2004 de ordaydim ve yaziciydim güzel günlerdi güzel olmuş elıne sağlık

Bu blogdaki popüler yayınlar

Nitro Gliserin (Dikkat Patlayabilir!)